Najbogatszy kraj na Bałkanach.
Udało mi się odwiedzić ten kraj wielokrotnie i pamiętam, że to co zobaczyłem nie wyglądało jak stary postkomunistyczny relikt. Podczas podróży do Chorwacji udało nam się zwiedzić kilka miast, a najbardziej zainteresowała nas stolica Lublana. Tuż po wojnie w Jugosławii to właśnie to państwo dostało największą pomoc i widać to na każdym kroku. Na ludzi też nie mogę powiedzieć złego słowa, mili i pomocni. Cóż, muszę przyznać, że jest to szczęśliwy kraj.
Poniżej kilka faktów na temat tego kraju:
(słoweń. Slovenija [slɔˈʋèːnija], Republika Slovenija) – państwo położone w Europie Środkowej nad morzem Adriatyckim, graniczy od zachodu z Włochami, od północy z Austrią, od wschodu z Węgrami oraz od południa z Chorwacją. Stolicą i największym miastem kraju jest Lublana. Słowenia jest najzamożniejszym oraz najbardziej rozwiniętym szczególnie pod względem gospodarczym państwem byłej Jugosławii i jednocześnie jednym z najbardziej zamożnych i rozwiniętych krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Językiem urzędowym jest język słoweński.
Słowenia należy do NATO od 29 marca 2004, jest też członkiem UE od 1 maja 2004 roku, od 1 stycznia 2007 kraj jest również członkiem strefy euro.
Geografia
Powierzchnia:
- ląd: 20 151 km²
- woda: 122 km²
- całkowita: 20 273 km²
Długość granic lądowych:
- Austria: 330 km
- Chorwacja: 670 km
- Węgry: 102 km
- Włochy: 232 km
- całkowita: 1334 km
Długość wybrzeża:
- całkowita: 46,6 km
Największe miasta:
- Lublana: 278 tys.
- Maribor: 147 tys.
- Novo Mesto: 41 tys.
- Celje: 42 tys.
- Kranj: 37 tys.
Słowenia to w większości kraj wyżynny i górski: 90% jej powierzchni leży ponad 300 m n.p.m. Najwyższy szczyt to położony w Alpach Julijskich Triglav (2864 m); znajduje się on na terenie parku narodowego o tej samej nazwie. Prawie połowę kraju zajmują lasy, sprawiając, że Słowenia to jedno z najbardziej zielonych państw na świecie. Ziemie uprawne stanowią 43% ogółu powierzchni.
Najdłuższe rzeki to Sawa i Drawa wpadające do Dunaju, Socza na zachodzie, Mura na północnym wschodzie, Krka na południowym wschodzie oraz Kupa, stanowiąca na pewnym odcinku granicę z Chorwacją. Największe jeziora to: okresowe Jezioro Cerknickie oraz górskie Bohinjsko i Bled.
Na terenie Słowenii, zwłaszcza w położonej w jej południowo-zachodniej części, Krasie, licznie występują zjawiska krasowe: podziemne rzeki, jaskinie (około 7000), z których najsłynniejsza jest znajdująca się w miejscowości Postojna Postojnska jama. Mniej znane są Jaskinie Szkocjańskie. Inna jaskinia, Vilenica, co roku gości uczestników środkowoeuropejskiego festiwalu literackiego.
Słowenia leży na pograniczu dwóch stref klimatycznych: strefy klimatów podzwrotnikowych i umiarkowanych, która obejmuje większą część kraju. Wybrzeże i duża część Przymorza, aż do doliny Soczy, posiada klimat śródziemnomorski pośredni między morskim a kontynentalnym, z ciepłą słoneczną pogodą przez większą część roku i z łagodnymi zimami. W klimacie umiarkowanym ciepłym występują cztery pory roku. Ukształtowanie terenu sprawia, że w Słowenii w jego obrębie można wyróżnić dwa odrębne obszary klimatyczne. Wschodnia część kraju ma typ klimatu kontynentalnego, z gorącymi latami i dość mroźnymi zimami, gdzie średnie temperatury stycznia wynoszą 0 °C, a czerwca 21 °C. Natomiast na północnym zachodzie dominuje klimat alpejski, z silnymi wpływami znad Atlantyku i obfitymi opadami.
Krainy historyczne
Słowenię tradycyjnie dzieli się na następujące regiony:
- 1 – Przymorze (Primorska)
- 2 – Kraina (Kranjska), w tym:
- 2a – Górna Kraina (Gorenjska)
- 2b – Wewnętrzna Kraina (Notranjska)
- 2c – Dolna Kraina (Dolenjska)
- 3 – Karyntia (Koroška)
- 4 – Styria (Štajerska)
- 5 – Prekmurje
Warto dodać, że:
- Większość Karyntii i Styrii znajduje się na terytorium Austrii.
- Część Przymorza znajduje się na terytorium Włoch.
- Do Przymorza zaliczana jest między innymi słoweńska Istria (slovenska Istra).
- Do Dolnej Krainy zaliczana jest między innymi Bela Krajina.
Słowenia podzielona jest na 210 gmin.
Historia
Nazwa państwa oraz narodu pochodzi z okresu Republiki Weneckiej. Wywodzi się ona od etnonimu ludności słowiańskiej zamieszkującej obszar Dalmacji i Istrii oraz historycznej Slawonii, zaludniającej dorzecza między Dunajem, Drawą i Sawą i będące we władaniu weneckich dożów. Najstarsze zapisy, wymieniają również nazwę regionu jako in Sclavonis, Schiavonia, następnie Venezia Schiavonia, Schiavonia Veneta, Sclavonia, zob też Schiavoni.
Słowiańscy przodkowie dzisiejszych Słoweńców przybyli na ziemie obecnie należące do Słowenii w VI wieku naszej ery. W VII wieku na dzisiejszym terytorium Austrii uformowało się słowiańskie Księstwo Karantanii. W połowie VIII wieku Karantanie przyjęli chrześcijaństwo. W 822 roku Karantania utraciła niepodległość – została włączona do imperium Franków.
Zabytki z Fryzyngi, najstarsze słowiańskie manuskrypty zapisane alfabetem łacińskim, które dotrwały do dzisiejszych czasów, zostały napisane około roku 1000. W XIV wieku większość słoweńskich ziem została włączona do państw rządzonych przez Habsburgów – później przekształconych w Monarchię Austro-Węgierską, w której Słoweńcy stanowili większość w takich prowincjach jak Kraina, Gorycja i Gradiska, a także znaczny odsetek ludności w Styrii, Karyntii i Istrii. W 1848 podczas Wiosny Ludów powstał program „zjednoczonej Słowenii”.
Po upadku Austro-Węgier w 1918 Słoweńcy wraz z innymi narodami południowosłowiańskimi uformowali Królestwo SHS, przemianowane na Królestwo Jugosławii w 1929. Podczas II wojny światowej ziemie słoweńskie zostały podzielone między Niemcy, Włochy i Węgry. Po wojnie, gdy odtworzono Jugosławię, Słowenia ponownie stała się jej częścią. 25 czerwca 1991 wraz z Chorwacją odłączyła się od Jugosławii, co zapoczątkowało dwa dni później w Słowenii wojnę dziesięciodniową.
Słowenia dołączyła 29 marca 2004 do NATO, a 1 maja tego samego roku stała się częścią UE. 1 stycznia 2007 przyjęła walutę euro, stając się tym samym pierwszym krajem „nowej” Unii, który przyjął wspólną europejską walutę.
Język urzędowy
Językiem urzędowym na obszarze całego kraju jest język słoweński; w położonych na Istrii gminach Koper (wł. Capodistria), Izola (wł. Isola d’Istria), Piran (wł. Pirano) i Ankaran (wł. Ancarano) dodatkowo język włoski; a w prekmurskich gminach Hodoš (węg. Hodos) Lendava (węg. Lendva) i Dobrovnik (węg. Dobrónak) dodatkowo język węgierski.
Turystyka
W 2016 roku kraj ten odwiedziło 3,032 mln turystów (12% więcej niż w roku poprzednim), generując dla niego przychody na poziomie 2,424 mld dolarów. Najwięcej turystów przyjechało do Słowenii z Włoch, Austrii, Niemiec, Chorwacji, Korei Południowej, Wielkiej Brytanii, Serbii, Węgier, Holandii i Czech.